Per 1 januari 2025 eindigt de overgangsperiode van de veelbesproken Wet Deregulering Beoordeling Arbeidsrelatie, of Wet DBA. Deze wet werd in 2016 door het kabinet Rutte-II ingevoerd om mogelijke schijnzelfstandigheid van zzp’ers te voorkomen. Het einde van deze overgangsperiode betekent dat de Belastingdienst vanaf 1 januari 2025 ook actief zal gaan handhaven op schijnzelfstandigheid. Wat betekent dit concreet voor freelancers en zzp’ers? In dit artikel vertellen we je meer over de wet DBA, wat de gevolgen zijn, en welke impact dit heeft op onze werkwijze en overeenkomsten.
In 2016 verving de wet DBA de Verklaring Arbeidsrelaties (VAR). De wet DBA verplicht opdrachtgevers en opdrachtnemers middels modelovereenkomsten duidelijkheid te scheppen met betrekking tot hun arbeidsrelatie, ten einde misbruik van fiscale voordelen van zzp’ers te voorkomen en arbeidskrachten in kwetsbare beroepsgroepen te beschermen voor de risico’s die zelfstandig ondernemen met zich meeneemt (o.a. geen recht op uitkeringen).
De wet DBA verplicht zzp’ers en opdrachtgevers om hun samenwerkingsverband vast te stellen binnen een overeenkomst waarin de aard van de opdracht beschreven wordt. Middels deze modelovereenkomst kan de Belastingdienst bepalen of er sprake is van zelfstandige invulling van een opdracht.
De Belastingdienst toetst hierbij de mate van zelfstandigheid op de volgende drie kenmerken:
de mogelijkheid tot werkgeversgezag
de verplichting tot het leveren van (persoonlijke) arbeid
de verplichting de verrichte arbeid te belonen
Voldoet de opdracht aan alle drie van deze kenmerken? Dan mag je de opdracht niet als freelancer of zzp’er uitvoeren, en kan de Belastingdienst met terugwerkende kracht een naheffing eisen over de reeds gefactureerde opdrachtwaarde.
Meer informatie over de wet DBA? Lees in dit artikel hoe de wet DBA werkt!
De afgelopen periode heeft de Belastingdienst de Wet DBA niet actief gehandhaafd, het zogenaamde handhavingsmoratorium. Vanaf 1 januari 2025 eindigt het handhavingsmoratorium op de wet DBA, en zal de Belastingdienst de Wet DBA actief handhaven en bij kwaadwillendheid misgelopen loonheffingen alsnog opeisen. De Belastingdienst omschrijft deze kwaadwillendheid als volgt: ‘het opzettelijk een situatie van evidente schijnzelfstandigheid laat ontstaan of voortbestaan omdat u weet – of had kunnen weten - dat er feitelijk sprake is van een dienstbetrekking' (Belastingdienst, Link: https://www.belastingdienst.nl/wps/wcm/connect/nl/arbeidsrelaties/). De naheffing is gelijk aan de opdrachtwaarde maal de misgelopen loonheffingen.
Het daadwerkelijk handhaven van de wet DBA heeft op dit moment geen impact op de wijze waarop Opdracht Overheid samenwerkt met freelancers en zzp’ers. Dat komt doordat onze overeenkomsten al jaren specifiek zijn opgesteld voor de inzet van zelfstandigen, en door de Belastingdienst zijn goedgekeurd voor dit gebruik. Op het moment dat de Belastingdienst vraagt om onze overeenkomsten te controleren, dan kunnen wij deze zonder zorg overleggen.
Wel vragen wij freelancers en zzp’ers om actief in de gaten te houden of in de praktijk de eindopdrachtgever de afgesproken zelfstandigheid ook naleeft. We zien namelijk dat het risico op naheffing met name ligt in de wijze waarop de eindopdrachtgever de door haar ingehuurde professionals ook daadwerkelijk inzetten. Als eindopdrachtgevers ondanks de gemaakte contractuele afspraken professionals inzetten alsof zij in loondienst zijn (bijvoorbeeld door een ingehuurde professionals in te roosteren, waardoor je je werkzaamheden niet zelfstandig kan indelen, of dat je geen eigen verantwoordelijkheid draagt over de kwaliteit en tijdige oplevering van werkzaamheden, etc.), dan kan de Belastingdienst jouw opdracht alsnog als fictief dienstverband aanduiden.
Het is dus van groot belangrijk dat je bij jouw eindopdrachtgever ook in de gaten houdt dat je jouw opdracht als zelfstandig adviseur invult. Twijfel je of de eindopdrachtgever jou als zelfstandig adviseur inzet? Maak dit dan direct bespreekbaar!
Op dit moment bestaat nog grote onduidelijkheid over de vakgebieden en type organisaties waar de Belastingdienst actief de Wet DBA zal gaan handhaven. Wij blijven dit artikel bijwerken met de laatste ontwikkelingen. Dit artikel is laatst geüpdatet op 3 oktober 2024.
Onze contractmanager beantwoordt graag de vragen die jij hebt over de invulling van jouw opdracht in het kader van de wet DBA. Vanuit Opdracht Overheid werken wij uitsluitend met door de Belastingdienst goedgekeurde overeenkomsten van Tussenkomst voor inleen van zelfstandigen. Medewerkers in loondienst ondervinden geen belemmeringen door het loslaten van het handhavingsmoratorium omdat deze professionals reeds loonheffingen betalen via hun salaris.
Hoewel wij de uiterste zorg hebben besteed aan de inhoud van dit artikel, aanvaarden wij geen enkele aansprakelijkheid voor onvolledigheid of onjuistheid noch voor de gevolgen daarvan.